Kuran’a göre dünya hayatı ölüm sonrası hayat için bir imtihan yeridir. Peki, ama bu imtihan nasıl olmaktadır? Nelerle imtihan ediliyoruz? Karşılaştığımız olayların hangisi din adına imtihandır? Bunların cevabını Kuran’da inananlara tavsiye edilen hayat tarzından hareketle bulabiliriz. Kuran’da Allah insanlara Yaratıcı’nın varlığına, birliğine ve ölüm sonrası hayat olan ahiretin varlığına inanmaları temel inanç konuları olarak sunulurken; insanlara bunlar dışında da temel emir ve yasaklar sunulmuştur. Dahası inananların sadece belirli emirleri veya dini pratikleri uygulamaları ve yasaklardan kaçınmaları değil tüm hayatlarını Allah yolunda mücadele edilmesine ve Allah’ın dininin anlatılmasına adamaları ve hayatlarını buna göre planlamaları istenmektedir.
2 – Bakara Suresi –
155. Yemin olsun ki, sizi korku, açlık; mallardan-canlardan-meyvelerden eksiltme türünden bir şeyle mutlaka imtihan edeceğiz. Sabredenlere müjdele.3 – Ali İmran Suresi –
186. Yemin olsun ki, mallarınızda da canlarınızda da imtihan edileceksiniz. Ve yemin olsun ki, sizden önce kendilerine kitap verilenlerden de şirke batanlardan da incitici çok şey dinleyeceksiniz. Sabreder, sakınıp korunursanız işte bu, iş ve oluşların en zorlularındandır.21 – Enbiya Suresi –
35. Her canlı, ölümü tadacaktır. Biz bir imtihan olarak sizi şer ile de hayır ile de deniyoruz. Sonunda bize döndürüleceksiniz.
Yukarıdaki ayetlerden ve Kuran’daki benzer diğer ayetlerden de anlaşılacağı gibi Allah bizi hayırlarla, şerlerle, sahip olduklarımızla, ailemizle, çocuklarımızla, zorluklarla ve daha çeşitli şekillerde imtihan edebilir. Sahip olduğumuz malımız, mülkümüzü helal şekilde kazanmak, bunları helal yollarda kullanmak, paramızı Allah yolunda harcayıp harcamamak başlı başına her an muhatap olduğumuz imtihanlardır. Buna karşın karşılaşacağımız zorluklar, sıkıntılar, fakirlik, yokluk, hastalık da bizler için sıklıkla karşı karşıya kalabileceğimiz imtihanlardır. Zorluklar karşısında sabretmek inanan bir kişinin görevidir.
9 – Tevbe Suresi –
126. Görmüyorlar mı ki, her yıl bir veya iki kez imtihan ediliyorlar. Hâlâ ne tövbeye yelteniyorlar ne de öğüt alıyorlar.29 – Ankebut Suresi –
2. İnsanlar, inandık demeleriyle kendi hallerine bırakılacaklarını ve hiçbir imtihana çekilmeyeceklerini mi sandılar!
Bu iki ayette de belirtildiği gibi Allah’ın hoşnutluğunu kazanmak için sadece iman etmek yetmiyor. Hayat devam ettikçe imtihan da değişik şekillerde karşımıza çıkmaya devam ediyor. Kuran’dan anladığımız şudur ki, inanana düşen hayatını Allah yolunda mücadeleye, Allah’ın dinini anlatmaya ve hayırlarda yarışmaya adamalı ve buna göre planlamalıdır. Bu çerçevede arkadaş seçimi, okul seçimi, iş seçimi, eş seçimi gibi pek çok olası farklı konuda da maddi açıdan, ya da itibar açısından iyi olanı değil dini yaşam, Allah rızası için uygun olan tercihler yapmalıdır.
67 – Mülk Suresi –
2. Hanginizin daha güzel iş yapacağını belirlemek için sizi imtihana çekmek üzere ölümü ve hayatı yaratan O’dur. Azîz’dir O, Gafûr’dur.
Mülk Suresindeki ayette belirtildiği gibi hayatın ve ölümün varlığı makro anlamda imtihandır ve bu imtihanın varlığının delilidir. Bununla beraber insan hayatının her anında karşısına çıkabilecek durumlar ile yapması gereken tercihler ile aslında Allah tarafından imtihan ediliyor olabileceğini aklından çıkarmamalıdır. Bu imtihanlarda doğru tercihleri yapabilmek için gaflet ve şeytanın dürtüklemelerine karşı uyanık olmalıdır.