Ayet-i Kerimede Yüce Rabbimiz “bir halife” yaratacağım buyurmuştur. Halife ne demektir sözlükte bu kelimenin kökünden türeyen anlamlara bakalım: Arkasında olmak, birinden sonra gelmek, sonra yaşamak, ardından tutmak, çadırın ardına direk koymak, yırtık elbiseyi yamayıp islah etmek, geriye kalmak, arkasından gelip kılıçla boynuna vurmak, birinden sonraya kalmak, ahlakı babasının ahlakından değişik olmak, bir adamın bir şeyi kaybolduktan sonra yerine diğerini bedel kılmak, ağaç ikinci kez yemiş ve yaprak vermek, kuş yeniden tüylenmek, miras bırakmak, geride kalmak, ardından gelmek, başkasının ölümünden sonra yaşamak, bir ümmetin zevalinden sonra kalan ümmet ve cemaat, çadır vs. nin direklerinden en arkadaki direk, sonra, bir şeyin yerine geçen, soğuk başlangıcında ağaçtan tekrar çıkan çiçek yemiş, yaprak ardında biten yaprak, bir vakitten sonra gelen vakit, yırtılıp iki uçları birbirine eklenmiş bez(Mevlüt Sarı/Arapça-Türkçe Lugat) izlemek, peşinden gelmek, yerine geçmek, geride bırakmak(Fono Arapça Standart Sözlük), Arkasında kalmak, sonradan gelmek gibi anlamları temel anlamlarındandır; diğer anlamları bu anlamlardan türemiş, bunlarla alakalı anlamlarıdır, mesela muhalefet etmek bu anlamlardan türetilmiştir, alakasız gibi görünebilir fakat bütün anlamları birbiriyle alakalıdır, muhalefet etmek karşıdakini geride bırakarak onun yerine geçmek amacıyladır, örnek olarak muhalefet partilerinin yapmaya çalıştıkları da bu değil midir?
Alakalı gördüğüm anlamları yukarıya aldım; şüphede, tereddütte bırakacak veya çarptırılmaya müsait anlamlarından da mesela vekili olmak, imamet, emirlik gibi anlamlarına bakarsak. Allahın halifesi, Allahın vekili olmaz, halife anlamlarını vermiş olduğumuz gibi birinin yerine geçmek anlamına gelir, haşa Allahın yerine geçmek gibi bir şey sözkonusu olmaz, zaten meleklerin verdikleri tepkide dedikleri gibi “orada fesat çıkaracak, kan dökecek birisi” Allaha halife olamazdı, zaten birisine halife olunması için onun ölmüş olması gerekir veya görevini bırakmış olması gerekir, çünkü halifelik yerine geçmek, onun yerini almak, onun ardından gelmek anlamlarını taşır. Burdan gördüğümüz gibi Allahın halifesi olmaz. Osmanlı Padişahlarında veya onlardan önceki halifelere halife denmesinin maksadı, Peygamber Efendimiz(S. A. V. )den sonra gelen Hz. Ebubekir(A. S. ) gibi onların da bir önceki halifeden sonra gelmesi onların yerini almasıdır. Halife olmayan sadece Peygamber Efendimiz(S. A. V. )dir. Ondan sonra gelen liderlerin hepsi onun halifesidir. İki halife aynı anda bulunmaz. Bir önceki ölmeden veya görevi bırakmadan bir sonraki halife olamaz.
Yazar : Aykut Öner