Aklınızı İşletin

Aklınızı İşletin

Yemin olsun, size bir Kitap gönderdik ki, öğüt ve uyarınız yalnız ondadır. Hâlâ aklınızı çalıştırmayacak mısınız? (Enbiya Suresi, 10)

Kur’ân-ı Kerîm’in pek çok ayetinde insanlara gerek yüce Allah’ın göndermiş olduğu vahiy metinlerine gerekse yerlerdeki ve göklerdeki sayısız delil ve işarete bakarak akıllarını işletmeleri, söz konusu delil ve işaretler üzerinde derin derin düşünmeleri ve tüm bunları yaratan yüce Allah’ı gereğince takdir edip yüceltmeleri buyrulur (3/191). Şüphesiz din özünde bir iman meselesidir. Ancak her ne kadar iman meselesi olsa da rasyonel yani akılcı temellere de dayalıdır. Akıl ve iman birbirinin zıttı değil tamamlayıcısıdırlar. Allah’a gönülden bağlı bir kul öncelikle Allah’ın kendisinden daha üstün ve akıllı olduğuna iman ederek hükümlerine teslim olur. Ardından söz konusu hükümlerin kendi aklı ile olan doğal uyumuna da şahitlik eder. Bu sayede hem aklı hem de gönlü tatmin bulur. Yine ayetlerde: “Şu bir gerçek ki, göklerin ve yerin yaratılışında, geceyle gündüzün birbiri ardınca gelişinde, aklını ve gönlünü işletenler için çok ibretler vardır.” (3/190) denilerek hem akla hem de gönle vurgu yapılmaktadır. Yani söz konusu deliller akla uygun olduğu gibi kişinin aynı zamanda vicdan sahibi de olması ve tüm bu delillerin kendiliğinden oluşamayacak derecede mükemmellikler ihtiva ettiğine kanaat getirmesi gerekir.

Kur’ân’da akla bu denli dikkat çekilmesi aynı zamanda Kur’ân’ın yüce Allah tarafından vahyedilmiş olduğunun önemli bir delilidir. Çünkü insanı yaratan Allah ile hükümleri arasında çelişme olması söz konusu edilemeyeceğinden, insan yaratılışı ile Allah’ın delilleri uyum içindedir. Bu sebeple Kur’ân ayetleri körü körüne itaat edin ve aklınızı kullanmayın demez; aksine kendinden emin bir şekilde aklınızı kullanın, inceleyip araştırın, kendiniz de bu delillerin yüce Allah’ın birer nişânesi (işareti) olduğuna şahitlik edin der. İşte hem aklını hem de gönlünü işleten kişiler gerçek bir imana sahip olacak ve aynı zamanda inançlarını rasyonel temellere dayandıracaklardır. Aklını işletmeyenler ise: “Allah pisliği aklını kullanmayanlar üzerine yağdırır” (10/100) ayetindeki hükme maruz kalacaklardır.

Not: Bu yazı, Dr. Emre Dorman’ın “Kuran’daki Temel Emirler ve Yasaklar” kitabından alınmıştır.


About the Author
Author

Editor 2

Leave a reply

Name (required)

Website