Sarhoşken Namaz…

Posted on Tem 15, 2012 in Kuran Ayetlerinin Düşündürdükleri by 4 Comments

Bu yazıda değinmek istediğim konu Nisa suresinde aşağıdaki ayet ve bu ayetten hareketle sarhoşken namaz veya içki içen müslümanların namaz kılıp kılamayacakları ve bu ayetle ile ilgili tartışmalar olacak.

 

4 – Nisa Suresi –
43. Ey iman edenler! Sarhoşken, ne söylediğinizi bilinceye kadar, cünüpken de -yolculuk halinde olmanız müstesna- boy abdesti alıncaya kadar namaza yaklaşmayın. Eğer hastalanırsanız yahut yolculuk halinde bulunursanız yahut biriniz tuvaletten gelmişse yahut kadınlara dokunmuşsanız, bütün bu durumlarda su da bulamamışsanız, temiz bir toprakla teyemmüm edin. Yani yüzlerinizi ve ellerinizi meshedin. Allah Afüvv’dür, günahları affeder, Gafûr’dur, hataları bağışlar.

 

İslam tarihi boyunca yukarıdaki ayetin özellikle sarhoşken namaz kılma ile ilgili bölümünden dolayı müslümanların ve fıkıhçıların bir kısmının kafasının karıştığını biliyoruz. Bazı fıkıhçılar Kuran’da içki veya sarhoş edici dediğimiz içecek ve yiyeceklerin tüketilmesinin yasaklanmasına rağmen nasıl oluyor da Allah bu günahı işleyen kişilerin namaz kılmasını istiyor, bu kişilerin namaz kılmasından bahsedebiliyor diye düşünenler olmuştur. Hatta bu kişilerin bir kısmı yukarıdaki ayetin içki veya sarhoş edici maddeleri yasaklayan ayetlerle çeliştiğini dolayısıyla nesih – mensuh uygulaması çerçevesinde Kuran’dan çıkartılması gerektiğini savunmuşlardır.

Hâlbuki sadece yukarıdaki ayeti ve içki ve diğer sarhoş edici maddeleri yasaklayan ayetleri değil de Kuran’ın bütününü, yaşadığımız, etrafımızda insanlarda gördüğümüz hayat üzerine derinlemesine düşünürsek; Nisa suresindeki ayetin içki ve sarhoş edici maddelerle ilgili diğer ayetlerle çelişmediğini hatta insanlar için büyük hikmeti olduğunu, Allah’ın yarattıklarını çok iyi bildiğinin bir delili olduğunu görürüz.

Öncelikle Kuran’a göre Allah insanlara din indirmiş, birtakım emir ve yasaklar sunmuştur ancak insanları bunlara uyup uymamakta serbest bırakmıştır. Allah elbette tüm insanları kendi isteği doğrultusunda hareket eden özgür iradeye sahip olmayan varlıklar olarak da yaratabilirdi ancak O, bizleri özgür varlılar olarak yaratmayı seçmiştir. Kuran’dan bağımsız biçimde düşünürsek de imtihanın doğası gereği özgürlüğün olması gerekir. Yani dini sorumluluğun olması için de Allah bizleri adaleti ve merhametiyle özgür varlıklar olarak yaratmıştır. Dolayısıyla Allah’ın emirlerine uygun yaşayan insanlar olacağı gibi bunlara uymayan insanlar da olacaktır. Belirli bir kişi için düşündüğümüzde de o kişinin hayatında Allah’ın emirlerine ve dinine uygun yaşadığı dönem olduğu gibi uymadığı dönem de olabilir. Hatta Allah’ın kullarından dinin belirli emirlerine ve yasaklarına sadık olsa bile bazılarına yeterince uymayan, gevşeklik gösteren insanlar olabilir. İşte bu çerçevede, her ne kadar Allah sarhoş edici maddeleri yasaklasa ve şeytan işi pislik ilan etse de, müslüman toplumda veya müslümanlar arasında buna uymayan insanlar olacaktır. Zira insan Allah tarafından günah işlemeye güç sahibi bir biçimde yaratılmıştır. Sonuç olarak müslümanlar arasında zaman zaman içki içen ama aynı zamanda namaz da kılan insanlar olabilir. Yarattıklarını ve her şeyi en iyi biçimde bilen Allah bu insanlara ne yapmaları gerektiğini açıkça söylemiş; içki içmeleri durumunda sarhoşken ne dediğini bilinceye kadar
namaza yaklaşmamalarını belirtmiştir.

Bu ayetin bir diğer önemi de din adına Kuran’da bize pek çok detayın ve her şeyin verilmiş olmasıdır. Kuranla yetinmeyenler, Kuran ayetleri üzerinde yeterince düşünmeyip bu ayetleri doğru anlayamayan fıkıhçılar hep çözümü Kuran dışı başka kaynaklarda aramışlardır. Bu da yukarıda da belirttiğimiz gibi durumu ne yazık ki kendilerine çelişik gözüken bazı Kuran ayetlerinin iptal edilmesine kadar götürmüştür. Yukarıdaki ayet olmasaydı içki içen müslümanların hiçbir zaman namaza yaklaşmamaları hatta hayatında bir sefer içki içen müslümanın bir daha namaza yaklaşmaması gerektiği gibi görüşler ortaya çıkabileceği gibi içki içen müslümanın sarhoş bir vaziyette namaz kılabileceği görüşü de öne sürülebilirdi. Allah’a şükürler olsun ki Kuran’da bizleri bu konuda aydınlatmıştır.