İBADET-NUSUK AYRIMI

Nusuklar, dinin aracı, İbadet ise amacıdır.


Kur’an’da 170 küsur yerde ibadet, 6-7 yerde nusuk (menâsik) kavramı geçmektedir. İbadet geçen yerlerde namaz, oruç, hac, kurban geçmemektedir. Bunlar nusuk geçen yerlerde geçmektedir. İslam’da ibadet namaz, oruç, hac kurban değildir, bunlar nusuktur. Nusuk bugünkü tabirle ayin oluyor.

Nusuk ile ibadet arasında üç fark var:

1- Nusuk önceden belirlenmiş hareketlerden oluşur, ibadette önceden belirlenmiş hareketler yoktur.
2- Nusukun yeri ve zamanı vardır ibadetin yoktur.
3- Nusuku yapan herkes öyle yapmak durumundadır ama ibadet herkesin farklı olabilir.

• RÜKU, SECDE nusuk(ritüeldir) ama hayatta kimsenin önünde eğilmeme, mütevazi olma ibadettir.
• TAVAF nusuk (ritüel) dur ama halka karışma, eşitlenme ibadettir.
• KURBAN KESMEK nusuktur ama yakınlaşmak, kaynaşmak ibadettir.
• DOMUZ ETİ YEMEMEK nusuktur ama domuzlaşmamak, yiyicilik yapmamak ibadettir.

“Nüsük”, gümüşün eritilip kalıba dökülmesi, gübreleme anlamındadır. Gümüşten kalıba dökülen her parçaya “nesîke” denir. Bu kelimenin müfredi olan, “en-nesike” Arap dilinde Allah rızası için boğazlamak, kurban etmek ve ibadet etmek” manalarını ifade etmektedir. Bu lafzın aslı “temizlemek ve yıkamak” manasında olan “el-ğasl” den alınmıştır. Nusuk/menâsik kelimesinin Arapçada toprağı ıslah için gübrelemek (nusuku’l-ard), yeni yağmur yağıp yeşillenmiş toprak (ardun nâsike), bir adamın alıştığı yer (en-Neseki) kelimelerinden da anlaşılacağı gibi “gübrelemek, alışmak” gibi anlamları da vardır. Nefsini günah kirlerinden temizleyip ibadete veren kişiye de “nâsik” adı verilir. Bunun sebebi de, sanki ibadet yapan kişi, bu ibadetiyle, günahlarını ve manevi kirlerini temizlemiş olmaktadır.

Nüsuk belirli hareketlerin sayılı, tekrarlı ve aynı tarzda yapılması bakımından ritüel ve ayine benzer. Fakat kelime kökünden de anlaşılacağı gibi bunlardan maksat sırf “aynı şeyleri tekrar” edip durma değildir. Amacını kaybetmiş, manasız tekrar olunca ayin, hayatın içindeki bir amaca “alıştırma” veya hayatta ürün almak için “gübreleme” olunca tekrarlanan hareketler nüsuk oluyor. Bu durumda nüsukun amacı “ibadet” oluyor. İbadet ise bir şeyi hayatın içinde yapmak, iş ve değer üretmek, ortaya çıkarmak, etmek, eylemek demektir.

Nusuk ibadetin tarzı yani şeklidir ibadetin kendisi değildir. Bu durumda nusuk ibadetin gübresi oluyor. Arapça nusuk gübrelemek demektir. Dinde nusuk da, Onu besliyor, saklı manevi dinamik olarak diri ve canlı tutuyor, gübrelendikçe daha gür meyve veriyorsun.

Nusukları, Hz. İbrahim peygamberimize Allah bildirmiştir. Kısacası hacda yapılan, tavaf, kurban, oruç, namaz, kıbleye yönelmek, Kabe, temizlik, cenaze vb. nusuktur. Biz, bu nusukları hac dışındada yapmaktayız.

Bakara 128 Ey Rabbimiz! İkimizi sana teslim olmuş kimseler eyle. Soyumuzdan da sana teslim olan bir ümmet çıkar. Bize ibadet yer ve yöntemlerimizi (MENASİK) göster ve tevbemizi kabul et. Şüphesiz sen her zaman tevbeleri kabul edensin ve rahmet sahibisin. ”

Hac / 67 Biz her ümmete bir ibadet tarzı (MENSEK) kıldık, onlar bu tarz üzere ibadet etmektedirler. Öyleyse, (din) iş(in)de seninle çekişmesinler. Sen Rabbine çağır. Şüphesiz sen dosdoğru bir hidayet üzerindesin.

Hac / 34 Biz her ümmet için bir `MENSEK` kıldık, O`nun kendilerine rızık olarak verdiği nimetler üzerine Allah`ın adını ansınlar diye. İşte sizin ilahınız bir tek ilahtır, artık yalnızca O`na teslim olun. Sen alçak gönüllü olanlara müjde ver. (Fatiha suresinde “nimet verdiklerinin yoluna ilet” deriz)

En’âm / 162 De ki: “Benim salatım, ibadetlerim(NUSUK), yaşamam ve ölümüm hep alemlerin Rabbi olan Allah içindir. ” (Salat ile nusuk’un bu ayette tamamen ayrılmış olduğunu görürüz)

Bakara / 200 İbadet tarzlarınızı(MENASİK) tam olarak yerine getirdikten (karara bağladığınızda) sonra Allah`ı, önceden atalarınızı andığınız gibi hatta ondan daha fazla anın. İnsanların içinde: “Ey Rabbimiz! Bize dünyada ver” diyen vardır ki, onun ahirette bir payı yoktur.

Yazar : M.ERSÖZ

 


About the Author
Author

Dini Yazilar

Leave a reply

Name (required)

Website