HER yazı ya da mesaj kendi içinde bir anlam taşır ve anlaşılmak için yazılır.
Allah tarafından insanlığa indirilmiş vahyin muhatabı bütün insanlar olmasına rağmen bu vahyin mesajlarının insanlar tarafından anlaşılmaz olduğunu düşünmek akla aykırıdır. Bazı kişiler “Biz Kuran’ı anlayamayız. Kuran anlaşılmaz”şeklinde cümleler ile gerçeğe uygun olmayan sözler sarf ederler. Bu türden bir iddia bir anlamda “Allah bu kitabı göndermiş ama ne anlatmak istediğini yeterince anlatamamış” demektir. Böyle bir şeyin Allah için söz konusu edilemeyeceği bilinmelidir.
Rabbimiz Kuran’ın indiriliş sebebini ayetlerinde şu şekilde bildirmektedir: “Biz bu Kuran’ı sana güçlük çekesin diye indirmedik. Ancak (Allah’ın) sevgisini yitirmekten korkanlara/derin bir saygı duyanlara bir öğüt/hatırlatıcı (olarak indirdik).” (Taha suresi 2-3)
Anlaşılmayan bir şeyin öğüt ve hatırlatıcı olması beklenemez elbette. Yine ayetler Kuran’ın insanlar öğüt ve ibret alsınlar diye kolay anlaşılır bir mesaj olarak gönderildiğini bildirmektedir: “Yemin olsun ki, biz Kuran’ı öğüt ve ibret için kolaylaştırdık. Öğüt alan yok mudur?” (Kamer suresi 17)
Rabbimiz mesajını hem öğüt ve ibret alınsın diye anlaşılır kılmış hem de ayetleri gerekli olan en ince ayrıntısına kadar bizzat açıklamıştır: “(Bu) Ayetleri muhkem kılınmış, sonra hüküm ve hikmet sahibi ve her şeyden haberdar olan (Allah) tarafından ‘birer birer (bölüm bölüm) açıklanmış’ (fussilet) bir kitaptır.” (Hud suresi 1)
DETAYLANDIRILMIŞ KİTAP: KURAN
Kuran’da “tafsil, mufassal, beyan, mübeyyin, beyyine, beyyinat” gibi açık, net ve ayrıntılı olmayı ifade eden sözcükleri içeren yüzden fazla ayet bulunmaktadır. Buna rağmen Kuran’ı hayatına taşımak konusunda gereken özeni göstermeyen kişiler ve Kuran’ın anlaşılamayacağını iddia eden çevreler, Kuran’ın anlaşılmaz bir kitap olduğunu iddia ederek ona ihanet ederler. Gerçekte anlaşılmaz olan Kuran değil, apaçık ve detaylı kılınmış bir kitabın anlaşılmaz olduğunu iddia etmektir.
“İşte bunlar Kuran’ın ve açık seçik beyanda bulunan kitabın ayetleridir. İnananlar için bir kılavuz ve müjdedir.” (Neml suresi 1-2)
Görüldüğü gibi ayetler Kuran’ın apaçık olduğu ve açıklanmasının da detaylandırılmasının da bizzat Allah tarafından yapıldığı bildiriliyorken Allah’a ve Kuran’a iman etmiş biri bunun aksini iddia edebilir mi?
Ayetlerin ifadesi ile Allah’ın sözleri eksiksiz bir şekilde tamamlanmıştır: “Rabbinin sözü hem doğruluk hem adalet bakımından tamamlanmıştır. Onun sözlerini değiştirecek hiçbir kuvvet yoktur.” (Enam suresi 115)
HERKES TARAFINDAN ANLAŞILMASI GEREK
Kuran’da hiçbir şey eksik olmadığı gibi var olan hiçbir şey de fazla ve gereksiz değildir: “Biz bu kitapta herhangi bir şeyi ne eksik bıraktık ne fazla yaptık. Onlar, sonunda Rableri önünde toplanıp bir araya getirilirler.” (Enam suresi 38)
Yine Allah bize açık bir şekilde hesap günü sorumlu tutulacağımız şeyin sadece Kuran olduğunu bildiriyor: “Gerçek şu: Bu Kuran sana ve toplumuna elbette ki bir hatırlatıcı/bir öğüt/bir şeref kaynağıdır. Bundan sorumlu tutulacaksınız.” (Zuhruf suresi 44)
Hesap günü kitaptan sorumlu olabilmemiz için bu kitabın herkes tarafından anlaşılabilir olması gerekmektedir ve bu kitabın ortaya koyduğu hakikatler insan aklı ve yaradılışına uygun bir şekilde uygulanabilir olmalıdır.
Emre Dorman