Bir Büyük Uydurma: Kadınların Uğursuz Olması

Posted on Tem 1, 2020 in İslam ve Kadın by Editor 1 1 Comment

Ebu Hureyre’den ve Abdullah bin Ömer’den nakledilen ve kadınları “uğursuzluk” ile ilişkilendiren bir hadis şöyledir:

“Uğursuzluk üç şeydedir: Kadında, evde ve atta.” (Kaynak: Buhari, “Cihad”, 47, “Nikah”, 18; Müslim, “Selam”, 115; Tirmizi, “Edeb”, 58; İbn Mace, “Nikah”, 55)

Bu hadis, Buhari gibi önem atfedilen kaynaklarda “sahih” olarak nakledilmiştir. Peki, bu hadis, Kuran’a, akla ve fıtrata uygunluk kriterleri açısından ele alınınca ne kadar güvenilirdir? İlk önce, Kuran’da hiçbir şeye uğursuzluk yüklenmediğini, bazı şeyleri uğursuz saymanın, İslami kaynaklara, cahiliye dönemi uygulamalarından girmiş olduğunu belirtmek zorundayız. Örneğin eski Arap adetlerinde bir kişi seyahate gideceği zaman veya bir şey yapmaya niyetlendiğinde bir kuş salıp; kuş sağa giderse o işin hayırlı, sola giderse de hayırsız olduğuna karar verirdi. Bilindiği gibi bu tür uygulamalar, Peygamberimiz ve Kuran tarafından eleştirilmiştir.

Ayrıca, hadis literatürünü iç tutarlılık açısından incelersek, bu hadisle çelişen birçok başka hadisin olduğuna da tanıklık ederiz. Örneğin Peygamberimizin “Uğursuzluğa inanmak şirktir” dediği başka bir rivayette aktarılmıştır (Kaynak: Ahmed b. Hanbel, Müsned, VI, 213). Buhari’de “İslam’da uğursuz sayma yoktur” diye uğursuzluğu reddeden hadis de mevcuttur (Kaynak: Buhari, “Tıb”, 42, 53). Bunlara ek olarak, Ebu Hureyre’den nakledilen birçok hadise “İyi bir dinleyici değil ve kendisine soru sorulduğunda yanlış cevaplar veriyor” şeklinde itiraz eden Hz. Ayşe’nin, bu aktarımına da muhalefet ettiği bilinmektedir (Kaynak: 9 Zerkeşi, el-İcabe, 115-116; Fatima Mernissi, The Veil and the Male Elite, 79). Hz. Ayşe’ye Ebu Hureyre’nin, Peygamberimizin “Uğursuzluk üç şeydedir: Kadında, evde ve atta” dediği nakledilince Hz. Ayşe’nin öfkeyle ayağa fırlayıp: “Ebu Hureyre dersini iyi öğrenmemiş. Bizim eve Peygamber tam bir cümlenin ortasındayken geldi ve sadece son kısmını duydu. Peygamber, Allah, Yahudileri yalanlamaktadır; onlar üç şey uğursuzluk getirir: ev, kadın ve at demişlerdi” dediği nakledilmiştir (Kaynak: Zerkeşi, el-İcabe, 114; Fatima Mernissi, The Veil and the Male Elite, 76).

Kuran’ın hiçbir ifadesinden onay almayan, uğursuzluğu reddeden birçok hadisle çelişen, Hz. Ayşe tarafından açıklanıp düzeltilen bu yanlış aktarım tüm bunlara rağmen yine de “sahih” damgasıyla kitaplarda durmakta, kadınları aşağılayanlar tarafından kullanılmaktadır. Bu da, hadis literatürünün zan olduğunu ve bu literatürden hareketle Kuran’da olmayan anlayışların oluşturulmaması gerektiğini bir kez daha göstermektedir. Bu, literatürün Kuran, akıl, fıtrat ve iç tutarlılık süzgeçlerinden geçirilmesinin önemini bir kez daha gözler önüne sermektedir.

Not: Bu yazı, Prof. Dr. Caner Taslaman ve Feryal Taslaman’ın yazmış oldukları “İslam ve Kadın” kitabından alınmıştır. Kitabı ücretsiz olarak okumak ve indirmek için tıklayınız: https://www.canertaslaman.com/2019/09/12/islam-ve-kadin/

Tags: kadınlar uğursuz hadisi