Yaşamın İçinden Dini Yazılar...
Yaşamın İçinden Dini Yazılar...
Bu yazıda birçok insanın kafasını karıştıran 20:5. ayetin üzerinde duracağız.
20 / Tâ-Hâ Suresi: 5. ayet:
الرحمن : Rahman
على: üzerine
العرش: Arş
استوى: istiva etmiş(kurulmuş)tur
Bu ayetin mealinden birçok insan doğal olarak RAHMAN’I; arş kelimesinin de Kur’an da aynı zamanda ‘‘taht’’ manasına geldiği bilindiğinden, mitolojik Zeus gibi bir biçimi olan RAHMAN figürü belirmekte ve tahtına oturmuş vaziyette yönettiği anlaşılmakta. Tabi ki doğal olarak hem Allah her yerde denilirken, bu ayete göre de ötede bir Tanrı anlayışı kafaları karıştırmakta. Bu anlayış Kur’an’ın anlatmak istediği yönü tamamıyla saptırmaktadır.
Bu kapsamda öncelikle ‘‘İSTİVA’’ kelimesini anlamaya çalışalım. İSTİVA kelimesine ayetlerden analiz yaparak baktığımızda ‘‘KONUM’’ yerine göre yine konum belirten ‘‘SEVİYE’’ manasına geldiğini görmekteyiz bu aynı zamanda ‘‘ÖLÇÜ’’yü de barındırmaktadır. Yani konum sonuçta ölçülüdür.
Gemiye konumlanmak; gemiye binmek manası yanı sıra hem gemiye göre konumlanmak hem de geminin konumuna göre konumlanmak manası taşır. Yani gemi sefer halinde ise sizin gemiye göre bir konumunuz vardır ama suyun üstündeki konumunuz gemiye göredir. Aynı durum diğer binekler için de geçerlidir. Bineklere konumlanırız ve bineklere göre konumlanırız. Nuh’un gemisinin Cudi üzerinde konumlanması (11:44). Doğru yola konumlanmak. Kör ile gören aynı konumda olur mu?
53:6,7,8. Ayetlerde Ruh’un yani Ruh’ül Kudüs’ün, Allah’tan aldığı vahyi (bu vahiy de bir ruhtur 42:52) O’nun kuluna indirirken/yüklerken, en uzak ufukta iken sürüklenerek KONUMLANDIĞI ve sonra sarkarak yaklaştığı anlatılır.
İstiva kelimesi ve köklerini araştırırsanız hep konumlanma ya da konumlandırma anlamlarını tam olarak oturtacaksınız.
BU DURUMDA RAHMAN ARŞ ÜZERİNE İSTİVA ETMİŞ MİDİR, KURULMUŞ MUDUR?
‘‘Arşın Kaleminden Yansıyanlar 1’’ yazımızda Arşın tanımını kısaca yapmıştık, Sonsuz homojen üç boyutlu bir ortamda ölçü yoktur, ölçünün olabilmesi ve bu homojen ortamda bir varlık modellenebilmesi/biçim verilebilmesi için ölçüye, ölçü için de bir başlangıç noktasına ihtiyaç vardır. ARŞ; Orijindir, merkezdir, başlangıç noktasıdır. İlmin, ölçünün, yönetimin vb. her şeyin başlangıç noktasıdır, merkezidir, demiştik.
7:54, 10:3, 25:59, 32:4, 57:4 gibi ayetlere bakarsanız kısaca Allah’ın ya da Rahman’ın, gökleri ve yeri altı gün veya evrede yarattığı sonra arşa kurulduğu şeklinde mealler ile karşılaşacaksınız.
Sanki gökleri ve yeri yaratırken orada bulunuyordu ve işi bitince orayı terk ederek arşa kurulmuş gibi anlaşılıyor.
ARŞ, ORİJİNDİR, ‘‘gökleri ve yeri altı gün veya evrede yarattı, sonra arş üzerinden konumlandırdı’’ demektedir. Bu sonuca nereden vardım?
Öncelikle 2:29 ayetine bakarsak; ‘‘O yeryüzünde olanların hepsini sizin için yaratan, sonra göğe YÖNELİP onları yedi gök halinde düzenleyendi…’’, bu ayet başka iki ayetin birleşimidir (41:11,12). Burada YÖNELİP diye çevrilen kelime ‘‘KONUMLANDIRIP’’ diye çevrilmeliydi. ‘‘O yeryüzünde olanların hepsini sizin için yaratan, sonra göğü KONUMLANDIRIP onları yedi gök halinde düzenleyendir…’’.
Peki bu göğü konumlandırmak ne demek, hemen 41:11 ayete bakalım; ‘‘Sonra duman halindeki göğe YÖNELEREK, ona ve yere, isteyerek veya istemeyerek gelin dedi. Onlar da, “isteyerek geldik” dediler.’’ Peki bu meale göre nereye geldiler? Benim verdiğim anlamda bakacak olursak; ‘‘Sonra duman halindeki göğü KONUMLANDIRARAK, ona ve yere, isteyerek veya istemeyerek gelin dedi. Onlar da, “isteyerek geldik” dediler.’’ Nereye geldiler? Konumlandırıldıkları yere.
2:29 Ayette ‘‘…sonra göğü KONUMLANDIRIP onları yedi gök halinde düzenleyendir…’’ diyordu, bu ayet ile 41:11 ve 41:12 ayetini bir bütün olarak görüyoruz çünkü 41:11. ayette duman halinde iken konumlandırdığı göğü 41:12. ayette yedi gök olarak düzenlediğini bildirmekte.
Daha önce paylaştığım 7:54, 10:3, 25:59, 32:4, 57:4 gibi ayetlere geri dönersek, yukarıda belirttiğim gibi göğü ve yeri konumlandırdığı ve isteyerek veya istemeyerek gelin dediği yazarken, neye göre konumlandırdığını bu ayetler de belirtmiştir. Yani arşa kurulan Allah ya da Rahman değildir. O her yerdedir, bir yere yönelmeye ihtiyacı yoktur. Bu ayetler göğü ve yeri ARŞ ÜZERİNDEN KONUMLANDIRDIĞINI anlatmaktadır. Her şey ORİJİNE, ARŞA göre konumlandırılmıştır.
İlk paylaştığım yanlış anlaşılan ayete gelirsek:
20/Tâ-Hâ Suresi: 5. ayet:
الرحمن : Rahman
على: üzerinden
العرش: Arş
استوى: KONUMLANDIRIR…
20:5. ‘‘RAHMAN, ARŞ ÜZERİNDEN KONUMLANDIRIR’’
sonerizgi
